W dniach 17-19.06.2024 roku w województwie opolskim odbyło się międzyregionalne posiedzenie Zespołu Sterującego Ewaluacją Polityki Spójności. Wydarzenie zorganizowane zostało przez Referat Badań i Ewaluacji Departamentu Polityki Regionalnej i Przestrzennej Urzędu Marszałkowskiego Województwa Opolskiego we współpracy z Krajową Jednostką Ewaluacji z Departamentu Strategii Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej.

Główny cel i tematy spotkania

Celem spotkania było omówienie najlepszych praktyk oraz przyszłych kierunków rozwoju ewaluacji i monitorowania polityk publicznych. Podczas trzech dni obrad, uczestnicy mieli okazję zapoznać się z dotychczasowymi osiągnięciami oraz wyzwaniami w obszarze ewaluacji, jak również podjąć dyskusję na temat innowacyjnych metod i narzędzi w badaniach ewaluacyjnych. W spotkaniu udział wzięli przedstawiciele instytucji zaangażowanych w proces ewaluacji polityki spójności w Polsce, w tym reprezentanci administracji publicznej oraz partnerów społeczno-gospodarczych.

Spotkanie to było także doskonałym sposobem na zaprezentowanie i promocję walorów turystycznych województwa opolskiego wśród przedstawicieli regionów i instytucji krajowych. Na zakończenie pierwszego dnia zorganizowano spacer po okolicy w Izbicku, w tym obejrzano wieżę widokową w Utracie. Natomiast drugiego dnia goście mieli okazję zobaczyć Zamek w Mosznej.

Dzień 1: Otwarcie i prezentacje ekspertów

Posiedzenie rozpoczęło się w sali im. Orła Białego Urzędu Marszałkowskiego Województwa Opolskiego, gdzie uczestników przywitali Robert Węgrzyn – Członek Zarządu Województwa Opolskiego oraz Agnieszka Kapciak, Zastępca Dyrektora Departamentu Strategii Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej.

Pierwszą cześć posiedzenia, w ramach której omówiono dotychczasowe osiągnięcia oraz wyzwania w procesie realizacji badań ewaluacyjnych, otworzył Waldemar Zadka Dyrektor Departamentu Polityki Regionalnej i Przestrzennej Urzędu Marszałkowskiego Województwa Opolskiego, który przedstawił główne zadania oraz najnowsze osiągnięcia i plany związane z rozwojem Opolskiego Systemu Monitorowania i Ewaluacji. Kolejno swoimi doświadczeniami podzielił się Stanisław Bienias, Prezes IDEA Instytut Sp. z o.o., który omówił aktualne trendy oraz scharakteryzował zamiany jakie wystąpiły na rynku badań ewaluacyjnych. Następnie głos zabrała Monika Bartosiewicz-Niziołek, Prezeska Polskiego Towarzystwa Ewaluacyjnego, która zwróciła uwagę na kilka kluczowych kwestii warunkujących jakość procesu ewaluacji oraz przedstawiła propozycje zmian i działań na przyszłość. Swoją refleksją z uczestnikami spotkania podzielił się także dr Tomasz Kupiec z Centrum Europejskich Studiów Regionalnych i Lokalnych (EUROREG) Uniwersytetu Warszawskiego, który omówił problem partycypacji oraz roli akademików w procesie ewaluacji, zwrócił uwagę na istniejące bariery w tym zakresie oraz wskazał na konieczność dalszej integracji naukowców i praktyków. Ostatnim prelegentem był Piotr Strzęboszewski, Naczelnik Krajowej Jednostki Ewaluacji, który przeanalizował zarówno osiągnięcia jak i wyzwania w zakresie prowadzenia badań ewaluacyjnych w Polsce oraz wskazał na obszary wymagające dalszej pracy i usprawnień. Nasuwające się po wystąpieniach poszczególnych prelegentów wnioski, zostały podsumowane w moderowanej przez Piotra Strzęboszewskiego dyskusji, w trakcie której wszyscy uczestnicy mieli możliwość swobodnego zadawania pytań uczestniczącym w posiedzeniu ekspertom.

Kolejna, druga cześć spotkania, została poświęcona prezentacji nowego Poradnika Ewaluacji dla administracji publicznej, który jest odpowiedzią na aktualne potrzeby informacyjne instytucjonalnych uczestników procesu realizacji badań ewaluacyjnych oraz stanowi swoiste kompendium wiedzy mające na celu wsparcie administracji publicznej w skutecznym prowadzeniu ewaluacji. Prezentację poradnika zakończyła dyskusja, w trakcie której wspólnie z uczestnikami posiedzenia starano się udzielić odpowiedzi na pytanie: jakiej wiedzy i umiejętności potrzebujemy do skutecznego powadzenia ewaluacji i wzmacniania odpowiedzialności.

Dodatkowymi uczestnikami pierwszego dnia spotkania byli przedstawiciele opolskiej Grupy Sterującej Ewaluacją i Monitoringiem.

Dzień 2: Sztuczna Inteligencja w badaniach ewaluacyjnych

Drugi dzień obrad odbył się w Pałacu Izbicko i był poświęcony problematyce wykorzystania sztucznej inteligencji w badaniach ewaluacyjnych. Sesję rozpoczęło wystąpienie Jacka Pokorskiego i Andrzeja Jędrzejowskiego z Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości (PARP), którzy wykorzystując dokumenty problemowe opracowane po XV konferencji ewaluacyjnej, zilustrowali korzyści i zagrożenia jakie niesie za sobą wykorzystaniem sztucznej inteligencji (AI). Następnie uczestnicy posiedzenia wzięli udział w warsztatach prowadzonych przez firmę EGO sp. z o.o., w trakcie których mogli pogłębić swoją wiedzę na temat aktualnie wykorzystywanych metod i narzędzi AI, a także nabyć praktyczne umiejętności w zakresie ich obsługi.

Dzień 3: Procedury wyboru wykonawców i monitorowanie wyników badań

Trzeci dzień posiedzenia poświęcono procedurom wyboru wykonawców oraz monitorowaniu i animowaniu procesu wykorzystania wyników badań ewaluacyjnych. Obydwie części posiedzenia wieńczyła ożywiona dyskusja, w trakcie której uczestnicy podzielili się swoimi przemyśleniami oraz porównali doświadczenia.

Spotkanie otworzył Piotr Strzęboszewski, który przedstawił i podsumował wyniki oraz plany w zakresie realizacji badań ewaluacyjnych na poziomie krajowym. Problematyka procedury wyboru wykonawców była przedmiotem wystąpień Marleny Stępień z Krajowej Jednostki Ewaluacji, która zaprezentowała na ile wykorzystanie instrumentu jakim są wstępne konsultacje rynkowe, może pomóc w doprecyzowaniu treści opisu przedmiotu zamówienia na realizację badania oraz wpłynąć na pobudzenie zainteresowania przetargiem wśród potencjalnych wykonawców. Dodatkowo temat ten pogłębił Stanisław Bienias, który patrząc z perspektywy ewaluatora zewnętrznego, przedstawił i omówił dobre i złe praktyki w procesie wyboru wykonawców badań ewaluacyjnych. Natomiast zagadnienia monitorowania i animowania procesu wykorzystania wyników znalazły swoje odzwierciedlenie w prezentacjach Jakuba Jąkalskiego z Krajowej Jednostki Ewaluacji w MFiPR, który przedstawił wyniki monitoringu postępu wdrażania rekomendacji w ramach całego systemu ewaluacji polityki spójności oraz Jagody Sokołowskiej, Kierowniczki Referatu Badań i Ewaluacji Departamentu Polityki Regionalnej i Przestrzennej UMWO, która scharakteryzowała wyniki monitoringu rekomendacji programowych wypracowanych w ramach badań ewaluacyjnych Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Opolskiego na lata 2014-2020 oraz przedstawiła stosowane w regionie praktyki w zakresie analizowania postępu ich wdrażania. Posiedzenie oficjalnie zakończył Waldemar Zadka, który podziękował uczestnikom za liczny udział w posiedzeniu oraz aktywność podczas dyskusji.

Informacje na temat spotkania Zespołu zamieszczono także na stronie internetowej Krajowej Jednostki Ewaluacji – ZOBACZ WIĘCEJ

Poniżej zdjęcia ze spotkania.